نرجس لاری؛ الهه حجازی؛ بهرام جوکار؛ جواد اژه ای
چکیده
ارتباط معلم-دانش‌آموز، تبادل دوجانبه پیچیده و پویایی است که در طول زمان و در موقعیت‌های متعدد شکل گرفته است و در بستری از عوامل مؤثر بر آن، تغییرات تحولی دانش‌آموز را رقم می‌زند. از این رو پژوهش حاضر سعی دارد تا کیفیت ارتباط معلم-دانش‌آموز را از طریق مطالعه میدانی طرفین اصلی آن یعنی معلم و دانش‌آموز در بافت مدرسه در مقطع ابتدایی ...
بیشتر
ارتباط معلم-دانش‌آموز، تبادل دوجانبه پیچیده و پویایی است که در طول زمان و در موقعیت‌های متعدد شکل گرفته است و در بستری از عوامل مؤثر بر آن، تغییرات تحولی دانش‌آموز را رقم می‌زند. از این رو پژوهش حاضر سعی دارد تا کیفیت ارتباط معلم-دانش‌آموز را از طریق مطالعه میدانی طرفین اصلی آن یعنی معلم و دانش‌آموز در بافت مدرسه در مقطع ابتدایی بررسی کند و به تفسیر این الگوی ارتباطی و علل و عوامل مؤثر بر آن بپردازد. برای دریافت نظام معنایی که دانش‌آموز و معلم در رفتار و ادراک ارتباطی خود نشان می‌دهند، از روش مردم‌نگاری استفاده شده است.این پژوهش در دو فاز طی دو سال تحصیلی انجام شد. در فاز اول (اصلی)، بر اساس نمونهگیری ملاکی، یک مدرسه ابتدایی دولتی در دو شیفت دختران و پسران به عنوان میدان تحقیق انتخاب گردید و محقق یک نیمسال تحصیلی را به عضویت آن در آمد. در فاز دوم (فاز اعتباریابی و تعمیق مفاهیم) نیز، 99 دانش‌آموز، 19 معلم و 13 کلاس از میان شش مدرسه ابتدایی دولتی در شهر شیراز در اجرای این پژوهش مشارکت داده شدند. از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و بدون ساختار و مشاهده نیمه‌مشارکتی برای جمع‌آوری داده بهره گرفته شد.تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی، تبیین الگوی ارتباطی معلم-دانش‌آموز را در چهار لایه‌ی مسیرهای تبادل معلم و دانش‌آموز، ویژگی‌های معلم و دانش‌آموز، بازنمایی ذهنی معلم و دانش‌آموز از یکدیگر و عوامل بیرونی ممکن می‌سازد. بهبود این بستر ارتباطی و فرایندهای منجر به آن، می‌تواند دستیابی به پیامدهای تحولی مثبت بسیاری را برای دانش‌آموز و معلم محقق سازد.
روانشناسی یادگیری
مسعود حسینچاری؛ فتانه قزل‌بیگلو؛ بهرام جوکار
چکیده
پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ تعامل معلم- دانش‌آموز و خودکارآمدی با سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان و مطالعۀ نقش واسطه‌گری جهت‌گیری هدف در قالب یک مدل علّی بود. جامعۀ آماری پژوهش حاضر، همۀ دانش‌آموزان دورۀ تحصیلی متوسطۀ اول شهرستان کازرون بودند. تعداد 516 نفر از آنان به روش نمونهگیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به‌عنوان مشارکت‌کنندگان ...
بیشتر
پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ تعامل معلم- دانش‌آموز و خودکارآمدی با سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان و مطالعۀ نقش واسطه‌گری جهت‌گیری هدف در قالب یک مدل علّی بود. جامعۀ آماری پژوهش حاضر، همۀ دانش‌آموزان دورۀ تحصیلی متوسطۀ اول شهرستان کازرون بودند. تعداد 516 نفر از آنان به روش نمونهگیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به‌عنوان مشارکت‌کنندگان در پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. برای گردآوری اطلاعات، پرسشنامۀ سرزندگی تحصیلی حسینچاری و دهقانی‌زاده (1391)، مقیاس جهت‌گیری هدف الیوت و مک گریگور (2001)، پرسشنامۀ تعامل معلم - دانش‌آموز وبلز، کریتون، لوی و هوی مایزر (1993) و مقیاس خودکارآمدی موریس (2001) استفاده شد. اطلاعات جمع آوری شده با روش‌های آماری توصیفی و روش تحلیل مسیر و با استفاده از نرم‌افزارهای AMOS و SPSS تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد از میان ابعاد خودکارآمدی، خودکارآمدی هیجانی و اجتماعی هم به‌طور مستقیم و هم با واسطه‌گری جهت‌گیری هدف از نوع تسلط گرایشی، پیش‌بین مثبت سرزندگی تحصیلی هستند؛ اما بعد خودکارآمدی تحصیلی فقط با واسطه‌گری جهت‌گیری هدف از نوع تسلط گرایشی توانست سرزندگی تحصیلی را پیش‌بینی نماید. هیچ‌کدام از ابعاد تعامل معلم- دانش‌آموز نتوانستند به‌صورت مستقیم پیش‌بینی‌کنندۀ سرزندگی تحصیلی باشند؛ اما بعد کنترل و جهت‌دهی با واسطه‌گری جهت‌گیری هدف از نوع تسلط اجتنابی و بعد عدم اطمینان با واسطه‌گری جهت‌گیری هدف تسلط گرایشی پیش‌بین سرزندگی تحصیلی بودند. ابعاد خودکارآمدی در مقایسه با ابعاد تعامل معلم-دانش آموز نقش مؤثرتری در پیش‌بینی سرزندگی تحصیلی دانش آموزان داشت. یافته‌های پژوهش حاضر، علاوه بر تولید دانش نظری، کاربردهای عملی ویژه‌ای را جهت ارتقای مهارت سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان در برداشت. تبیین‌های تفصیلی پیرامون چگونگی پیوند متغیرها در اصل مقاله آورده شده است.
